Ошибка

Надзей, папов унук

1

Как не в каким чарстви, не в каким государстви, как жив1 поп, поп удов,2 и как была у евтаго папа доц яго радная. Ета, братиц ты, так ён бярёг яе, и как ён ни ездить куды у приход, ён завсягды´ вязець ей гастинцыки: що евта прихожани знаюць, що ёсь у нашаго папа доц и надабиць гастинцыка паслаць. И паехав ён у приход — верст за двенадцать дзеревня, ну, ета ён з прицастям паехав, и там ён прицастив цалавека; ну, ладна, и прибярягли3 яго воцинна4 харашо. Ну, ён и забыв, щобы гастинца доцки дали, ну, ён и сев з евтим и паехав дамов.

2

И едзиць ён па дароги, и гариць цалавеццая галава на дароги, и уся5 згарела, тольки попил6 ядин астае´тцы. Ён было праехав, патом и уздумав: «Ще ж я праехав? Видзь цалавеццая галава гариць, дай я вазьму, у карман евтат папялок улажу´, связу дамов и пагрябу». Ну, узял ён у карман яго и усыпав, сев на´ лошадзь апяць и паехав дамов. Ну, прияжджаиць к двару, и сувстрикаиць7 яго до´цка, з лошадзи знимаиць яго; у яго забалела галава, ви´дна з ветру, и яна спаць яго палажила на пярину. Ну, патом яна уздумала ета: «Ах, бацюшка ж мой нябось гастинца привёз!» Яна и цап8 у карман; евтат жи папялок абаратився ларцыкам. Ну, ета яна выхвацила етат ларцык и кажиць:9 «Ну, ларцык! Харашо; а ня знаю, как яго атлажиць».10 Ну, вот яна выхвацила и лизнула яго и забяреминила. Хто носиць па нядзелям, а яна па цасам; дайшло да таго уремя,11 що радзиць, и радзи´ла; ну, сийцас патом яго и ахрисцили, нарекли имя Надзей, папов унук12.

3

Патом став росць етат маладзениц;13 хто расцець па гадам, а ён па цасам; шесць14 нядзель концылась — на вуличу к рябятам шулугу15 ганяць пайшов. Вдариць ён па шулуге, шулуга ляциць, тольки звижжить; каму вдариць у нагу — нага проц, каму вдариць у руку — так рука проц, каму у галаву — галава проц. Ета атцы евтих дзяцей и приходзяць к свящельнику етаму, и приходзяць к свящельнику з прозьбай: «Бацюшка! Ни пущайце свайго унука на вуличу гуляць к ребятам, больна16 много ён шкоды17 дзелаець». Каторый гаво´риць — майму галаву´ адарвав, друге´й гаво´риць — майму руку адарвав; ни пущайце, гаво´рюць, бацюшка, как можна.

4

Ну харашо, мог ён вуздержаць яго до самаго лета; ён вырас парядашнай, и гаво´риць ён: «Ну, дзедушка любезнай, що ж мы будзим дзелаць-рабатаць?» Дрянно18 дзед яго узрадовався и гаво´риць: «Доц мая любезная! Слава табе госпадзи! — гаво´риць. — Дав бог наследницка како´га; бог паслав! И каке´й хлапатнэй!19 Що я буду з ним дзелаць? Ну, станим рабатаць. По´йдзим, — гаво´риць, — унуцык мой, ляда20 вывалим». — «По´йдзим, дзедушка!»

5

И зайшли яны у бало´та, и выбрали яны места такоя припадобная.21 Дзед став нацынаць ель валиць, ён (внук) гаво´риць: «Дзедушка, ты ня поцынай, мяне бласлави». — «Ну, — гаво´риць дзедушка, — унуцык, бог цябе блаславиць!» Ён сийцас как на´цав, как по´цав да как став валиць, анда лес трящиць; так сякане´ць з яднаго´ бока тапаром, с друго´го дзерива паляцела. Да двенадцатага цасу ён вывалив палтары дясацины ляда. Дзед кажиць: «Ну´жна сечь ме´льця22 да жечь». А ён гаво´риць: «Дзедушка, мы и так груддё23 складзём».

6

У три дня ета ляда паспела сеяць. Узя´ли яны з дзедам и пасеяли, да врадзився ж авёс, так етакай авёс нисказа´нной. Ну, павадзився в евтат авёс мядзведзь. Пасматрев поп, схадимши, ляда — много зъедзина авса. Приходзиць ён дамов, спрашиваиць унук: «Що, дзедушка, ти какаво наша ляда?» — «Дрянно´, унуцык, харашо, тольки ж повадзилась какая-то дзикая лошадзь, дрянно´ ись24 и многа зъяну здзелала». — «Как так, дзедушка, скольки трудився я, а яна, евтакая шельма, скольки зъяну надзелала! Пайду пакаравулю. Пайщи-тка мне кольки ни на ёсь пяноцки».25


Сев ён, звив аброць,26 паабедав, в лес пайшов. Приходзиць ён в ляда, и вдивився ён, удал добрай моладзиц: «Ах, бог мой, кольки шкоды здзелала, цирпець нивазможна!» — и сев ён сиред ляда на пни. Ну, и сидзиць: патом сийцас мядзведзь и´дзиць з лесу, и пряма у авёс, и взнявся27 и панёс28 авёс смуниць.29 Ён, добрай моладзиц, и вдивився: «Що ж евта за дива, я евтаких лашадзей не видывав; що б ета за аказия такая, как яна авёс кастиць».30

7

Ета падходзиць ён — мядзведзь — к няму близка, к самому ка пню. Мядзведзь е´ ага и ни внываиць,31 що цалавек стаиць; ён думаиць, що ета пень стаиць, и падходзиць к няму близка. Ён сийцас са пня, и цап яго за ву´ши, и схватив; ета схватив и притиснув к зямли яго. Мядзведзь думаиць: що таке´й, и хацев паправитца; ну вуж по´зна, ён яму и папя´сца32 ня дав, узяв яго етай аброттю забратав33 и дамо´в павёв. И вёв ён яго дамо´в, мядзведзь какоя дзерива захвациць — з корним вароциць. Ну, и привёв ён яго дамо´в, привязав сиред двара к сталбу и приходзиць у вызбу. «Ну ты, госпадзи, — гаво´риць, — какая лошадзь разъелась! Как я умарився, тянумши яе дамо´в!» Дзед вышав на двор и вжахнувся.34 «Пасматри-тка, — гаво´риць, — доц мая любезная, що твой сынок, а мой унуцык здзелав», — и кольки время дзивавалися яны. Ён <внук> гаво´риць: «Ни дзивуйцися, а гаво´рьти, що мы над етай лошаддю дзелаць будзим, как яна сильна дужа, и що на ёй рабатаць?» — «Вази, — кажиць дзед, — унуцык, дро´вы».

8

Взяв ён етага мядзведзя и запрёг яго у цялегу, и панёс ёя вазиць дро´вы на мядзведзю, и у три дня усе цыста35 загрузив, абклав кругом усё сяление. Етим прицетникам ни выйци, ни выихаць; усё загрузив цыста! И приходзяць ети прицетники к етаму свящельнику и гаво´рюць: «Дзе хоцьте дзеньте яго, щоб ён ня быв; що ж ета за аказия, що у три дни усё сяло загрузив, ни выйци, ни выихаць никак нивазможна». — «Ах, доц мая, — гаво´риць дзед, — що мы будзим дзелаць! Жалка табе сына, а мне унука; ну ж пошлим яго, куды хош ён — туды и ступай!» Ну, призываиць ён к сабе унука и гаво´риць: «Ну, унук мой любезнай, приходзяць прицетники з прозьбай; жалка мне цибе, а ступай ты, унуцык, куда ты уздумав, на все цатыри стораны». — «Эх, дзедушка мой любезнай! Вы б давно и сказали мне евта, я и пашов бы, никольки ня медлимши. Матушка мая любезная! Спяки мне каравашицку».36 Маць яго спякла яму каравашицку, улажила у хатомацку.37

9

Вставав ён ранёшинька, вмывався бялёшинька. Узяв ён евту хатомацку, надзев яе на плецы, блаславився: «Матушка мая любезная и дзедушка мой радзимай, блаславице на пуць, на дарогу». Памалився ён богу и пашов, и вышав ён у цыста поля, и наставив38 ён ни пуцём, ни дарогай, и наставив ён ляса´м дрямуцым, грязям тапу´цым, и ишов ён семь дён без полдён, рот на апашку и язык наатмашку; вышав ён у тридзевятую землю, у тридзесятая чарства, и выходзиць ён у цыстая поля, у крутые горы, — и гуляиць Гарыня-багатырь и горы капком39 капаиць. Приходзиць Надзей, папов унук, к няму и гаво´риць: «Бог помаць, Гарыня-багатырь! Куды какая в цибе сила нязметная. Как ты, — гаво´риць, — гарам капаишь, как шулугу?» А ён гавориць яму: «Эх, — гаво´риць, — удал моладзиц! Ни вдивляйся ты маей сили. В тридзевятай земли, у тридзесятам чарстви, — гаво´риць, — как ёсь Надзей, папов унук, так у таго ня евтакая сила! Как привёв ён мядзведзя з лесу, да на мядзведзи усё цысто сяло загрузив. Яго, — гаво´риць, — во´ран кастёв ни заносиць, добрай маладой конь ни завозиць!» А ён гаво´риць: «Ах, брат Гарыня-багатырь! Ни во´ран кости заносиць, а сам добрай моладзиц заходзиць». А ён гаво´риць: «Ах, брат, тык евта ты Надзей, папов унук! Вазьми, брат, мяне у мяньшие братья». Ён яго и узяв и яны многа хадзили и многа багатырёв пабядзили, имнога гарадов захвацили; патом яны пажанились и багата жили.

Печать